apollo 11 ne demek?

Apollo 11, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşudur. Amerika Birleşik Devletleri'nin bu uzay uçuşunda astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin 20 Temmuz 1969 günü saat 20:18'de (EEZ) Ay yüzeyine iniş yapan ilk insanlar oldu. İnişten altı saat sonra 21 Temmuz günü 01:56'da (EEZ) Armstrong ay yüzeyine adım atarak bu konuda da bir ilki gerçekleştirdi. Uçuşun mürettebatının üçüncü üyesi olan Michael Collins bu sırada Ay yörüngesinde Armstrong ve Aldrin'i taşıyan modülle bir araya gelmek için beklemedeydi. Görevin üç üyesi de sekiz gün uzayda kaldıktan sonra dünyaya döndü.

Arka Plan

1950'lerin sonlarında ve 1960'ların başlarında Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ile süpergüçler arası bir rekabet olan Soğuk Savaş'a girdi. 4 Ekim 1957'de Sovyetler Birliği, ilk yapay uydu olan Sputnik 1'i fırlattı. Bu sürpriz başarı, Sovyetler Birliği'nin kıtalararası mesafelere Nükleer silah gönderme kabiliyetine sahip olduğunu gösterdi ve ABD'ye askeri, ekonomik ve teknolojik üstünlük iddialarıyla meydan okudu. Bu meydan okuma Sputnik Krizini yarattı ve hangi süper gücün en üstün uzay uçuşu yeteneği sahip olduğunu kanıtlamak için ABD'nin cevap verme çabaları Uzay Yarışını başlattı. Başkan Dwight D. Eisenhower, Sputnik'in meydan okumasına NASA'yı (Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi) kurarak ve bir insanı Dünya yörüngesine fırlatmayı amaçlayan Mercury Projesi'ni başlatarak yanıt verdi. Ancak 12 Nisan 1961'de Sovyet kozmonot Yuri Gagarin, Vostok 1 aracı ile uzaya çıkan ve Dünya yörüngesinde bulunan ilk kişi oldu. Buna cevap olarak yaklaşık bir ay sonra, 5 Mayıs 1961'de Alan Shepard Mercury-Redstone 3 programı ile 15 dakikalık bir yörünge altı yolculuğunu tamamlayarak uzaya çıkan ilk Amerikalı oldu.

O dönem Sovyetler Birliği daha yükseğe kaldırma kapasiteli fırlatma araçlarına sahip olduğu için Başkan Kennedy, NASA'ya sunduğu seçenekler arasından mevcut roket neslinin kapasitesinin ötesinde bir roket talebini iletti, böylece ABD ve Sovyetler Birliği bir eşit konumda rekabete girecekti.

12 Eylül 1962'de John F. Kennedy, Houston'daki Rice Üniversitesi futbol stadyumunda yaklaşık 40.000 kişilik bir kalabalığın önünde bir konuşma yaptı. Konuşmanın orta kısmınlarından çokça alıntılanan bir kısım şu şekildedir: Daha sonra Norbert Wiener'ın da aralarında bulunduğu birçok amerikalının muhalefeti ile karşılaşan Kennedy, Haziran 1961'de Sovyetler Birliği Başbakanı Nikita Kruşçev ile bir araya geldiğinde, Ay'a inişin ortak bir proje olmasını önerdi, ancak Kruşçev teklifi kabul etmedi. Kennedy, 20 Eylül 1963'te Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, Ay'a ortak bir sefer düzenlenmesini tekrar önerdi. Ortak bir Ay görevi fikrinden Kennedy'nin ölümünden sonra vazgeçildi.1

16 Temmuz günü Florida'nın Merritt Island kasabasında bulunan Kennedy Uzay Merkezi'nden Saturn V tarafından fırlatılan Apollo 11, NASA'nın Apollo projesinin beşinci insanlı uçuşuydu. Daha önceki uçuşlardan ikisi Ay çevresinde uçmuş ve biri Dünya yörüngesinde Ay'a iniş manevralarını gerçekleştirmişti. Roket tarafından fırlatılan uzay aracı üç bölüme sahipti: üç astronot ve erzaklarının bulunduğu Komuta Modülü, yön değiştirme amacıyla yakıt ve motorların bulunduğu Hizmet Modülü ve bunların yanı sıra Ay Modülü. Uzay aracı fırlatma roketi tarafından Ay rotasına sokulduktan sonra ikisi birbirinden ayrıldı ve uzay aracı üç gün boyunca Ay yörüngesine girinceye dek yoluna devam etti. Burada Armstrong ve Aldrin Ay Modülü'ne geçti ve Ay'ın Dünya'ya bakan tarafında bulunan Sessizlik Denizi'ne iniş yaptı. Astronotlar araç dışındaki iki buçuk saat da dahil olmak üzere toplamda yaklaşık 21,5 saat boyunca Ay yüzeyinde kaldı.

Ay'a ayak basarken Armstrong "[bir] insan için küçük, insanlık için büyük bir adım" ifadesini kullandı. İniş canlı yayınla aktarıldığından bu söz dünya çapındaki insanlar tarafından duyuldu. Apollo 11 Uzay Yarışı'nı fiilen bitirdi ve ABD başkanı John F. Kennedy'nin 1960'ların sonuna kadar Ay'a ulaşma hedefini gerçekleştirmiş oldu.

Mürettebat

Asli mürettebat

Mürettebatın tamamı bu görevden önce bir başka uzay uçuşunda görev almış olmak zorundaydı. Apollo 11, uzay uçuşu tarihinde Apollo 10'dan sonra mürettebatının tamamı daha önce uzay uçuşu yapmış astronotlardan oluşan ikinci görevdi.2

Yedek mürettebat

Destek personeli

Uçuş yöneticileri

  • Clifford E. Charlesworth, Lead Uçuş Yöneticisi, Yeşil takım
  • Gerald D. Griffin, Altın takım
  • Gene Kranz, Beyaz takım
  • Glynn S. Lunney, Siyah takım3

Uçuş

Ay modülü'ne geçebilmek için Neil Armstrong Ay modülü'nü çevreleyen adaptörün 4 büyük kapağını fırlatan patlayıcıları kullandı ve bu çok önemliydi. Ateşleyerek birleştirme manevrasını yaptı. Sonrasında Komuta-Hizmet Modülü'ne U dönüşünü yaptıracak roketleri de ateşleyerek Ay modülü ile Komuta Modülü'nü burun buruna getirdi. Modüller bu haldeyken Komuta Modülü'ndeki kenetleme düzeneği sayesinde ikisi arasında geçiş olanağı sağlandı. Ay yörüngesine girebilmek için ters duran Hizmet Modülü'nün roketi ateşlenerek fren olarak kullanıldı. Ay yörüngesindeyken Edwin Aldrin ve Neil Armstrong Ay modülü'ne geçti ve Ay modülü'nün pilotu Edwin Aldrin fren görevi gören ters haldeki roket sayesinde Komuta-Hizmet Modülü'nden ayrılarak Sessizlik Denizi'ne yumuşak bir iniş yaptı. Son kontrollerden sonra başpilot Neil Armstrong 21 Temmuz 1969 tarihi 06.17 (GMT) saatinde Ay'a ayak bastı. İncelenmesi için Ay'dan örnekler toplayarak görevlerini bitiren astronotlar Ay modülü'ne yeniden binerek Ay'dan ayrıldılar ve yörüngedeki araca kenetlendiler. Astronotlar Komuta Modülü'ne geçince Ay modülü uzaya bırakıldı. Hizmet Modülü'nün roketleri ateşlendi ve Dünya'ya doğru yola çıkıldı. Komuta Modülü dışında tüm parçalar da bırakılarak Büyük Okyanus'a paraşütler kullanılarak inildi. Astronotlar Dünya'ya mikroorganizmalar taşımış olabileceklerinden 21 gün karantinaya alındılar. {{-}}

Galeri

Dosya:Apollo 11 bootprint.jpg|Apollo 11'nin Ay modülü pilotu Buzz Aldrin'in çizme izi. Aldrin, 20 Temmuz 1969'da Ay yüzeyinin toprak mekanizmasını incelemek amacıyla gerçekleştirilen bir saatlik Araç Dış Etkinliği (EVA)'nin çerçevesinde bunu görüntüledi. Dosya:Apollo 11 Landing - first steps on the moon.ogv|Neil Armstrong'un iniş videosu Dosya:Apollo 11 Lunar Lander - 5927 NASA.jpg|Apollo 11 Ay modülü Dosya:Aldrin Apollo 11 original.jpg|Aldrin Ay yüzeyinde. 20 Temmuz 1969 Dosya:Buzz Aldrin and the U.S. flag on the Moon - GPN-2001-000012.jpg|Buzz Aldrin uydunun yüzeyinde Amerika Birleşik Devletleri bayrağını selamlarken. Dosya:Aldrin Looks Back at Tranquility Base - GPN-2000-001102.jpg Dosya:Armstrong on Moon (As11-40-5886) (cropped).jpg|Buzz Aldrin tarafından çekilen Neil Armstrong'un bir fotoğrafı.

Kaynakça

Orijinal kaynak: apollo 11. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. http://history.nasa.gov/SP-4029/Apollo_00g_Table_of_Contents.htm Apollo by the Numbers: A Statistical Reference (SP-4029), Richard W. Orloff, NASA

Kategoriler